หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร (ชุมพล) จุฑาธุช พระนามเดิมที่เสด็จในกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์

พระบิดาประทานให้ว่า "จิรบุญนี" ต่อมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชการที่ 5 ทรงพระราชทานนามใหม่เป็น หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร จึงได้ทราบเรื่องการเป็นมาจาก หม่อมเจ้าหญิงอัปภัศราภา (ดิศกุล) เทวกุล ทรงเล่าให้ฟังดังข้อความที่กล่าวอ้างถึง "เสด็จในกรมพระบิดาประทานนามท่านหญิงว่า "จิรบุญมี" ครั้งเสด็จเข้ามาในกรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงทรงเปลี่ยนพระราชทานนามให้ใหม่ว่า "บุญจิราธร"

ในเวลาที่ทรงพระมหากรุณาเปลี่ยนนามใหม่พระราชทานนั้น ได้ทรงแสดงพระราชจริยาให้ประจักษ์ว่า ไม่ได้เพ่งเล็งแต่จะให้เพราะได้ทรงเรียกปฏิทินมาตรวจอย่างถี่ถ้วนแล้ว จึงตกลงพระราชทานนามว่า

"บุญจิราธร"

เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ.2465 ทรงประทับ ณ ตำหนักสันนิบาตน้อย ภายในวังเพ็ชรบูรณ์ ทรงเษกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิรก กรมขุนเพชรบูรณ์อินทราชัย โอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2523 หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร (ชุมพล) จุฑาธุช สิ้นชีพิตักษัย สิริพระชนมายุ 83 ชันษา

หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร (ชุมพล) จุฑาธุช ทรงเป็นผู้บำเพ็ญประโยชน์ต่อชาติบ้านเมืองเป็นอเนกประการตลอดพระชนม์ชีพ ในการบริจาคทรัพย์เพื่อสาธารณประโยชน์มากมาย โดยเฉพาะพระกรุณาบริจาคเงิน เพื่อช่วยเหลือกิจการแพทย์และพยาบาลไทย ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขได้จัดตั้งเป็น มูลนิธิหม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร (ชุมพล) จุฑาธุช เพื่อส่งเสริมการศึกษาแก่นักศึกษาแพทย์พยาบาลโดยประทานทุนการศึกษา รางวัลเรียนดี และรางวัลอาจารย์พยาบาล ที่ปฏิบัติงานนานและดีเด่น จังหวัดอุบลราชธานี ได้รับประทานอาคารผู้ป่วยในโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ ห้องสมุดที่วิทยาลัยพยาบาลฯ ตลอดจนอาคารในโรงเรียนประถมศึกษา วัด และสาธารณประโยชน์ มากมาย ฯลฯ

ด้วยสำนึกในพระกรุณาธิคุณและเทอดพระเกียรติข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนชาวจังหวัดอุบลราชธานี จึงได้ร่วมแรงร่วมใจกันดำเนินการสร้างพระรูปอนุสาวรีย์ไว้ ณ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสรรพสิทธิประสงค์ พระญาติของท่านหญิงได้ช่วยเหลือเงินทุนการสร้างจนสำเร็จ และประกอบพิธีเปิดอนุสาวรีย์ ในวันที่ 10 สิงหาคม 2525 อันเป็นวันคล้ายวันประสูติครบรอบ 85 ชันษา

ด้วยประการนี้ วิทยาลัยพยาบาลฯ ได้กำหนดให้วันที่ 10 สิงหาคม ของทุกปี เป็นวันทำบุญประจำปีของวิทยาลัยพยาบาล โดยสืบมาถึงปัจจุบัน